Periodontologia

Periodontologia to dziedzina stomatologiczna, zajmująca się leczeniem chorób przyzębia. Przyzębiem określa się tkanki, które otaczają i utrzymują ząb w zębodole. Do przyzębia należą takie struktury, jak: dziąsła, więzadła ozębnej, kość wyrostka zębodołowego i cement korzeniowy. Specjalista zajmujący się leczeniem schorzeń wymienionych wyżej tkanek to lekarz periodontolog.

Choroby periodontologiczne określa się również mianem periodontopatii. Do najczęściej leczonych należą m.in.:

• zapalenie dziąseł,
• paradontoza, czyli przewlekłe zapalenia przyzębia,
• wady wrodzone lub nabyte,
• zapalenia przyzębia w chorobach ogólnoustrojowych,
• agresywne zapalenia przyzębia,
• ostre stany przyzębia.

Najczęściej występującą chorobą przyzębia jest zapalenie dziąseł. To choroba infekcyjna, która nieleczona może przejść w zapalenie przyzębia. Zapalenie dziąseł powoduje nagromadzenie płytki nazębnej, w której znajdują się bakterie. Objawami zapalenia dziąseł są zwłaszcza: krwawienie podczas szczotkowania zębów, zaczerwienienie, obrzęk, nieświeży oddech, ból, świąd, uczucie niesmaku.

Drugą jednostką chorobową, z jaką zgłaszają się pacjenci na leczenie periodontologiczne, jest paradontoza. Oprócz dolegliwości, które obecne były w zapaleniu dziąseł, w przypadku zapalenia przyzębia można zaobserwować dodatkowo: nadwrażliwość na temperaturę i dotyk, odsłonięte szyjki zębowe na skutek zaniku tkanek przyzębia i/lub dziąsła, kieszonki dziąsłowe (brak przylegania tkanek otaczających do korzenia zęba), przemieszczanie się zębów (powstawanie szpar między zębami), rozchwianie zębów, ropień, a w ostateczności utratę zębów. Lekarz od paradontozy dba o rozpoznanie właściwej przyczyny występowania objawów i dobranie skutecznej metody leczenia.

Periodontologiczne czynniki ryzyka to przede wszystkim:

• zaburzenia wydzielania śliny,
• nieodpowiednia higiena jamy ustnej,
• bruksizm – zgrzytanie zębami,
• zaburzenia hormonalne – choroby przyzębia mogą występować u kobiet w ciąży, na skutek zmian hormonalnych,
• awitaminoza – niedobory witaminowe,
• spożywanie nadmiernej ilości alkoholu,
• nieprawidłowa dieta,
• wady zgryzu,
• nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne,
• palenie tytoniu,
• choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca).

Warto zaznaczyć, że choroby przyzębia częściej występują u mężczyzn niż kobiet oraz wśród osób w podeszłym wieku.

Ryzyko chorób periodontologicznych w znaczący sposób zostaje ograniczone poprzez utrzymywanie odpowiedniej higieny jamy ustnej. Aby specjalista periodontolog nie był potrzebny, warto przestrzegać podstawowych zasad, które składają się z:

• stosowania szczoteczki do zębów z włosiem o miękkiej / średniej twardości,
• mycia zębów ruchami okrężnymi lub wymiatającymi przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku,
• stosowania nici dentystycznej czy szczoteczki do przestrzeni międzyzębowych, aby oczyścić miejsca, do których nie dotarła zwykła szczoteczka,
• stosowania płukanek do jamy ustnej (np. z chlorheksydyną, o działaniu przeciwzapalnym).

Profilaktyka w periodontologii obejmuje również skaling i piaskowanie. Pierwszy z zabiegów polega na usunięciu z powierzchni zębów złogów kamienia nazębnego. Po skalingu specjalista wykonuje piaskowanie, które polega na usunięciu drobin kamienia nazębnego, przebarwień i osadu z zębów za pomocą wody pod ciśnieniem z drobinkami czyszczącymi.

Leczenie periodontologiczne opiera się na takich metodach, jak:

• wspomniany wyżej skaling, który może być nad- i poddziąsłowy;
• kiretaż zamknięty – polega na czyszczeniu kieszonek przyzębnych z nagromadzonych w nich złogów, które prowadzą do powstania stanu zapalnego. Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym;
• kiretaż otwarty – rodzaj kiretażu wykonywany w przypadku głębokich kieszonek przyzębnych. Zabieg ten wymaga odchylenia dziąsła i jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym;
• farmakoterapia z użyciem leków przeciwzapalnych, antybiotyków aktywnych wobec bakterii bytujących w tkankach przyzębia.

Inne stosowane zabiegi periodontologiczne to:

• szynowanie zębów – polega na połączeniu kilku rozchwianych zębów systemem zespalającym z kompozytu lub włókna szklanego, który zakłada się na językowej lub podniebiennej powierzchni zębów, tak aby był niewidoczny podczas uśmiechania się czy mówienia;
• przeszczepy dziąsła;
• augmentacja kości – polega na wypełnieniu pojedynczych ubytków kości wyrostka zębodołowego. Inaczej zabieg ten jest nazywany regeneracją lub nadbudową kości.